Lạm dụng thuốc chữa bệnh gan gây hại khó lường

Lạm dụng thuốc trị bệnh gan có thể phản tác dụng và gây hại cho sức khỏe, bệnh gan do nhiều nguyên nhân khác nhau và đang có xu hướng tăng mạnh ở nước ta

• hat duoi uoi

Thực tế có nhiều thuốc trị bệnh gan đang bị lạm dụng. Ở một số nhà thuốc có khá nhiều loại thuốc được người bán giới thiệu là thuốc “hỗ trợ điều trị gan”, “bảo vệ gan”. Ngoài một số thuốc có nguồn gốc dược liệu như nhuận gan giải độc, diệp hạ châu, trân châu thảo… thì cũng có khá nhiều thuốc có hoạt chất hóa học như silymarine, các biệt dược có cùng hoạt chất biphenyl dimethyl dicarboxylat (BDD).

Một số thuốc diệt virus thường có giá khá cao, với chỉ định rộng rãi trong dự phòng và điều trị các trường hợp viêm gan mạn tính, viêm gan do virut, rượu, thuốc, gan nhiễm mỡ, xơ gan, rối loạn chức năng gan…

Các thuốc bảo vệ gan, giải độc gan, hỗ trợ chức năng gan cơ bản chỉ là chất phụ trợ, dùng phối hợp với thuốc chính để nâng cao hiệu quả điều trị. Thực tế hiện nay, trong đơn thuốc kê cho người bệnh, việc phối hợp sử dụng thêm một số thuốc bảo vệ gan, tăng cường chức năng gan hoặc giải độc gan đang có xu hướng tăng lên. Lạm dụng thuốc chữa bệnh gan gây hại như thế nào?

Thuốc điều trị

Các thuốc có hoạt chất BDD. Thuốc này khá phổ biến trong điều trị viêm gan do thuốc ức chế sự peroxyd hóa lipid và làm cho men gan SGPT đang tăng cao trở về giới hạn bình thường. BDD cũng đã từng được các bác sĩ lựa chọn trong việc điều trị viêm gan do thuốc. BDD còn làm giảm các triệu chứng của bệnh nhân như đau gan, mệt và cảm giác trướng bụng…

Tác dụng điều trị của BDD trên viêm gan mạn tiến triển và viêm gan mạn tồn tại tỏ ra tốt hơn so với glycyrrhizin và silymarin. Tuy nhiên, qua thử nghiệm lâm sàng của nhiều nghiên cứu cho thấy kết quả giữa nhóm có dùng thuốc BDD và nhóm không dùng thuốc không khác nhau rõ ràng. Các xét nghiệm sinh hóa sau khi dừng thuốc cho thấy BDD không giải quyết tận gốc của vấn đề nên thuốc đã bị đình chỉ lưu hành.

Mặc dù đã đình chỉ lưu hành nhưng các thuốc có BDD vẫn còn trên thị trường và có lúc lại trở thành hàng hiếm. Đây là điều mà cả người bệnh và nhân viên y tế cần cập nhật thông tin về các thuốc để tránh dùng phải những thuốc đã bị đình chỉ lưu hành.

Thuốc có hoạt chất LOLA. Khi dùng thuốc này dạng tiêm cần đặc biệt lưu ý thuốc có thể gây sốc phản vệ từ nhẹ đến nặng do trong thành phần có chất tá dược kali metabisulfit. Đã có trường hợp tử vong khi tiêm thuốc có LOLA cho bệnh nhân bị viêm gan.